krok po kroku - rozbudowa komputera.

krok 1:
Wyłączamy komputer. Odłączamy wszystkie kable i przewody - również te, które prowadzą
do monitora i drukarki. Odkręcamy śrubki obudowy i zdejmujemy ją. Usuwamy zaślepkę w miejscu, gdzie chcemy umieścić napęd CD-ROM i odnajdujemy wewnętrzny przewód zasilacza.


krok 2:
Na tylnej ściance obudowy usuwamy metalową osłonę (jest przymocowana śrubkami) jednego z wolnych gniazd rozszerzeń.


krok 3:
Umieszczamy kartę dźwiękową w wolnym gnieździe, po czym mocujemy ją za pomocą śrubki w obudowie komputera.


krok 4:
Wsuwamy napęd CD-ROM w odkryte miejsce w obudowie, a następnie mocujemy go po obu stronach czterema śrubkami. Zwracamy przy tym uwagę, by napęd został umieszczony prosto. Następnie podłączamy do niego wszystkie kable: danych (szeroki płaski), prowadzący do kontrolera, zasilania oraz audio, łączący napęd z kartą dźwiękową.


krok 5:
Jeśli wszystko zostało prawidłowo połączone, z powrotem nakładamy pokrywę obudowy i dokręcamy wszystkie śrubki. Do karty dźwiękowej podłączamy oba głośniki, nie zapominając również o przewodach monitora i drukarki.


krok 6:
Uruchamiamy komputer i instalujemy oprogramowanie dla CD-ROM-u i karty dźwiękowej. Z reguły program instalacyjny obu urządzeń przeprowadza cały proces, prowadząc użytkownika krok po kroku. Po zakończeniu instalacji wyłączamy, po czym ponownie startujemy komputer. Tym razem zarówno karta dźwiękowa, jak i napęd CD-ROM powinny działać prawidłowo. W napędzie umieszczamy więc płytę kompaktową i uruchamiamy Odtwarzacz z Windows. Jeśli z głośników popłynie muzyka - wszystko działa, jak należy.

rozbudowa komputera.

Przy zakupie nowego komputera należy zwrócić uwagę, by był to komputer multimedialny. Przede wszystkim powinien on posiadać napęd CD-ROM i kartę dźwiękową. Oczywiście, jeżeli oba te elementy nie znajdą się w jego wyposażeniu, wcale nie musimy z niego rezygnować, ponieważ zarówno karta graficzna, jak i napęd CD-ROM sprzedawane są także oddzielnie, a więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokupić je nieco później i zainstalować również w starszych modelach komputerów.
Bardziej renomowani sprzedawcy oferują także pakiety urządzeń określane jako upgrade-kit. Są to zestawy zawierające wszystko, co powinno się znaleźć w komputerze multimedialnym. Istotną zaletą zakupu takiego pakietu jest to, że wszystkie jego elementy będą ze sobą zgodnie współdziałać. Ponadto otrzymujemy przy tym wszystkie niezbędne kable, przewody i wtyczki, co daje nam pewność, że podczas późniejszego ich montowania nie spotkamy się z żadnymi poważniejszymi problemami z połączeniem poszczególnych elementów. Naturalnie, oferowane pakiety różnią się między sobą jakością zawartych w nich elementów, a wraz z nią również i ceną zestawu. W przypadku droższych kompletów najczęściej otrzymamy dodatkowe akcesoria, takie jak mikrofon czy joystick. Przy zakupie pamiętajmy jednak, aby zwrócić uwagę na polskojęzyczne instrukcje obsługi.



Wybieramy to, co najlepsze.
Jeśli nasz sprzęt spełnia wszystkie wymagania stawiane przez obecne programy multimedialne, a my i tak planujemy w przyszłości jego rozbudowę, powinniśmy kupować najlepsze aktualnie dostępne komponenty. Karty dźwiękowe i napędy CD-ROM są nieustannie ulepszane. Jeżeli dzisiaj kupimy komputer, który ledwo spełnia wymagania aktualnego oprogramowania, bardzo szybko natkniemy się na nowsze programy, dla których posiadany przez nas sprzęt będzie niewystarczający. Jeśli więc już dziś wiemy, że za pół roku czy rok zechcemy dokonać wymiany niektórych jego części, aktualizacja taka będzie znacznie prostsza i mniej kosztowna. Zanim jednak się na to zdecydujemy, koniecznie musimy sprawdzić, czy czasem bardziej opłacalne nie byłoby nabycie całkiem nowego komputera. Ceny sprzętu komputerowego spadają dość szybko, a nowe komputery to z reguły kompletnie wyposażone multimedialne PC-ty.


Bez paniki.
Za niewielką opłatą sprzedawca zainstaluje nam w komputerze dodatkowe urządzenia. W większości przypadków bez problemu możemy jednak zamontować jakiś element sami. Potrzeba do tego jedynie śrubokręta i spokojnej ręki. Poza tym przyda się też odrobina czasu na dokładne zapoznanie się ze wszystkimi instrukcjami obsługi. Najlepiej przeznaczyć na to wolne popołudnie. Jest to chyba najlepsza okazja na lepsze zaznajomienie się z wnętrzem posiadanego sprzętu.


Uppgrade-kit.
W multimedialnym komplecie komputerowym musi się znaleźć napęd CD-ROM, karta dźwiękowa, głośniki, kable połączeniowe, oprogramowanie oraz podręczniki użytkownika i instrukcje obsługi. Droższe komplety wyposażone są w najnowsze modele poszczególnych urządzeń: napęd CD-ROM 16- lub nawet 24-krotnej prędkości, 16- lub 32-bitową kartę dźwiękową oraz głośniki z wbudowanym wzmacniaczem. Ponadto znajdą się w nim przydatne akcesoria, takie jak mikrofon czy dodatkowe oprogramowanie.


Narzędzia.


Potrzebne będą trzy śrubokręty: dwa krzyżakowe - jeden mały i jeden średni - oraz jeden płaski. Dodatkowo przyda się też pudełeczko na śrubki.

wyposażenie komputera.

O programowanie dostarczane na CD-ROM-ach stawia dzisiejszym komputerom dość wysokie wymagania sprzętowe. Poza kartą dźwiękową i napędem CD-ROM konieczne jest też zainstalowanie pokaźnych rozmiarów pamięci operacyjnej oraz odpowiednio szybkiej karty graficznej, wyposażonej w pamięć wideo, równą 2, a lepiej 4 MB. Dopiero przy takiej konfiguracji sprzętu możemy być spokojni o bezproblemowe działanie większości programów multimedialnych, ponieważ zawierają one wiele elementów graficznych i sekwencji wideo, co przede wszystkim wymaga szybkiego przetwarzania informacji, a jest możliwe jedynie przy użyciu odpowiednio szybkiej maszyny.



Wydajność komputera.
Do uruchomienia większości programów multimedialnych wystarczy komputer z procesorem 486, lecz pełny komfort zapewniają dopiero procesory z rodziny Pentium. Choć pliki zawierające grafikę, dźwięk i filmy wideo nie są dla nich problemem, do wygodnego korzystania z multimediów konieczna jest jeszcze pamięć operacyjna o odpowiedniej wielkości: za minimum uznaje się obecnie 16 MB, choć zalecane są raczej 32 MB.



Spojrzenie w przyszłość.
Postęp w świecie komputerów jest bardzo szybki. To, co dziś uznawane jest za nowość, w ciągu kilku miesięcy praktycznie przechodzi do historii, stając się już po dwóch, trzech latach rozwiązaniem przestarzałym. PC-ety są coraz szybsze, a pisane dla nich oprogramowanie stawia coraz wyższe wymagania.
Dlatego, jeśli zamierzamy zaopatrzyć się w nowy komputer, nie powinniśmy wybierać modelu o najprostszej konfiguracji, choć z pewnością takie rozwiązanie pozwoliłoby nam zaoszczędzić parę złotych. Oczywiście, przestarzałe elementy naszego komputera zawsze mogą zostać wymienione na nowsze i znacznie wydajniejsze, dzięki czemu możliwe będzie uruchamianie najbardziej nawet wymagających programów multimedialnych.
Jeśli na przykład posiadamy zbyt mało pamięci operacyjnej, wystarczy, że dokupimy kilka dodatkowych modułów, a nasz komputer znacznie zwiększy tempo pracy. Jeżeli natomiast stwierdzimy, że karta graficzna jest już zbyt wolna, zawsze istnieje możliwość wymienienia jej na nowszą. Podobnie jest z uzyskaniem lepszego dźwięku - jedynym skutecznym sposobem jest bowiem i w tym przypadku zamiana starej karty na bardziej nowoczesną, na przykład 16-, 32- lub nawet 64-bitową. Wszystko to jest możliwe dzięki modularnej budowie komputera, która pozwala na ciągłą aktualizację jego komponentów.



Lepsza jakość grafiki.
W Windows obraz jest zazwyczaj wyświetlany z paletą 256 kolorów. Ponieważ jednak zeskanowane fotografie mogą składać się ze znacznie większej ich liczby, komputer musi dokonywać takiej konwersji obrazu, by mógł on być wyświetlany na ekranie jedynie z paletą 256 barw. Jeśli chcemy, aby została ona rozszerzona, np. do 65536 kolorów (HighColor - 16 bitów) lub ponad 16 milionów (TrueColor - 24 bity), należy zmienić odpowiednie ustawienie w Panelu sterowania (ikona Ekran, zakładka Ustawienia, lista pod opcją Paleta kolorów). Dodajmy jednak, że każde podwyższenie jakości wyświetlanego obrazu automatycznie pociąga za sobą zwiększenie liczby obliczeń, jakie procesor komputera musi wykonać, aby obraz ten mógł zostać wyświetlony. A to z kolei w ogromnym stopniu wpływa na szybkość odświeżania obrazu - jego częstotliwość, czyli liczba obrazów wyświetlonych w ciągu jednej sekundy, drastycznie się w takim przypadku obniża. Główna zasada, o której zawsze należy pamiętać, brzmi: im wyższa jest jakość obrazu, tym dłuższy jest czas, jaki potrzebny jest komputerowi na jego wyświetlenie na ekranie monitora. Najprostszym sposobem na przyspieszenie odświeżania obrazu jest więc zmniejszenie palety kolorów.



Wyświetlanie kolorów.
Kolory, w jakich obraz wyświetlany jest na ekranie monitora, podawane są czasem w bitach: 8, 16, 24 oraz 32. W takim przypadku dowiadujemy się, ile bitów używa komputer do opisania każdego piksela obrazu.


8 bitów = maks. 256 kolorów (min. dla multimediów)
16 bitów = maks. 65 536 kolorów (HighColor, jakość wideo)
24 bity = maks. 16,7 mln kolorów (TrueColor, jakość fotograficzna)
32 bity = maks. 16,7 mln kolorów (TrueColor, szybszy dostęp do pamięci).




Elementy składowe multimedialnego PC-ta:

minimum zalecane
procesor Pentium 90 MHz Pentium 166 MMX

pamięć RAM 16 MB 32 MB

dysk twardy 850 MB 2 GB

napęd dyskietek 3,5 cala 3,5 cala

napęd CD-ROM 4 x 12 x

karta dźwiękowa CD-audio, 16-bitowy CD-audio, 32-bitowy
syntezator na płycie syntezator na płycie

grafika rozdz. 640 x 480, rozdz. 1024 x 768,
64 000 kolorów 64 000 kolorów

karta wideo - MPEG

system Windows Windows

wejście/wyjście złącza szeregowe złącza szeregowe
i równoległe, MIDI I/O, i równoległe, MIDI I/O,
gniazdo joysticka gniazdo joysticka

Multimedia.

Najnowsze programy multimedialne wymagają odpowiedniego sprzętu wyposażonego w napęd CD-ROM. Jeśli dodamy do tego kartę dźwiękową i głośniki - będziemy mieć już wszystko, co zmienia zwykłą maszynę w komputer multimedialny. W większości nowszych PC-etów każdy z tych elementów należy już do standardowego wyposażenia. Dlatego po zakupie nowego komputera wystarczy podłączyć go do sieci, by fascynujący świat multimediów stanął przed nami otworem.

Wnętrze takiego PC-eta zawiera wszystkie elementy, które wiążą się z multimediami: napęd CD-ROM, kartę graficzną (VGA lub SVGA) oraz możliwie jak najszybszy procesor. Ponadto należy też wziąć pod uwagę pojemność twardego dysku, na którym musi się znaleźć dość miejsca zarówno dla programów multimedialnych, jak i ich danych, czyli plików zawierających dźwięk i sekwencje wideo.



* oprogramowanie multimedialne wymaga również nieco więcej pamięci operacyjnej:
co najmniej 16 MB.
* karta dźwiękowa pozwala na nagrywanie i odtwarzanie muzyki jakości CD, a także generowanie własnych dźwięków za pomocą komputera.
* dwa głośniki rozszerzają możliwości dźwiękowe każdego komputera.
* nagrywanie dźwięku możliwe jest przede wszystkim za pomocą mikrofonu komputera.
* sercem każdego komputera jest procesor. w zastosowaniach multimedialnych powinien to być co najmniej Pentium 90 MHz.
* komputer multimedialny potrzebuje też znacznie pojemniejszego dysku twardego, na którym powinno się znaleźć nie mniej niż 500 MB wolnego miejsca.
* napęd CD-ROM: większość multimedialnych programów sprzedawanych jest na CD-ROM-ach.
* karta graficzna odpowiedzialna jest za płynność odźwieżania obrazu w trakcie odtwarzania filmów wideo, zaś za jakość obrazu - odpowiedni monitor.



Głośniki.
Głośniki wbudowane w komputer to niezłe rozwiązanie, pozwalające zaoszczędzić miejsce na biurku. Oczywiście oprócz nich istnieją również głośniki zewnętrzne, wyposażone we własny wzmacniacz, które podłączamy do karty dźwiękowej, uzyskując często dźwięk jakości hi-fi.


Polskie wersje programów.
Oprogramowanie multimedialne tworzone jest głównie w USA. Wersje polskojęzyczne uzyskują się dopiero po pewnym czasie od daty wydania oryginału. Ale uwaga! Czasami są to niezbyt dobre tłumaczenia wersji oryginalnych. Dlatego przed zakupem programu dokładnie sprawdzamy, czy jest on wart wydawanych pieniędzy. Możemy się o tym dowiedzieć od przedawcy lub z czasopism informatycznych.


Joysticki.
Oferta dostępnych gier jest ogromna, jednak do obsługi większości z nich nie zawsze wystarcza klawiatura i mysz. Dużo lepszym rozwiązaniem jest joystick, który do większości multimedialnych PC-etów podłączany jest za pomocą oddzielnego złącza.


Oprogramowanie.
Możliwości oferowane przez multimedia będące mieszanką obrazków, dźwięków, animacji i wideoklipów, to jeden z powodów, dla których warto kupić nowoczesny komputer. Przy użyciu multimediów możliwe jest bowiem rozpowszechnianie programów edukacyjnych i gier, ale także słowników oraz encyklopedii.
Zwłaszcza w przypadku tych dwóch ostatnich idealnym rozwiązaniem są CD-ROM-y. Na jednym krążku może się zmieścić mnóstwo danych, które w tradycyjnym wydaniu zajęłyby wiele miejsca na naszych regałach. Ponadto koszt produkcji CD-ROM-ów jest znacznie niższy, a obsługa bardziej komfortowa: specjalne odsyłacze pomagają przenosić się w wybrane miejsce, a specjalny moduł wyszukiwać dowolny fragment tekstu. Dzięki temu odnalezienie informacji na wybrany temat to kwestia sekund, a sekwencje wideo i animacje zastępują długie i niepraktyczne opisy.
Nie mniejszy wybór czeka też na fanów gier komputerowych: dostępne są zarówno gry handlowe i przygodowe, jak i strategiczne i zręcznościowe, zaskakujące nawet po tygodniu grania coraz to innymi możliwościami.

Programy dla dzieci.
Multimedia przeznaczone są nie tylko dla dorosłychk, ale i dla dzieci, ponieważ znakomicie uczą i pobudzają fantazję najmłodszych. Zadanie to spełniają głównie programy do rysowania i pisania, choć wiele jest też takich, które wymagają logicznego myślenia. Podobnie jest z matematyką i językami obcymi, których nauka przy użyciu komputera i multimediów to znakomita zabawa.

Usługi internetowe.

Wraz z podłączeniem do Internetu otrzymujemy dostęp do sieci, łączącej rozrzucone po całym świecie systemy komputerowe i umożliwiającej stały przepływ informacji między nimi. Historia tej "sieci sieci" rozpoczęła się w roku 1969, kiedy to w amerykańskiej armii połączono ze sobą trzy komputery. Od kilku lat wciąż gwałtownie rośnie popularność Internetu i obecnie liczba użytkowników stale z niego korzystających przekracza 60 milionów. Każdy z nich ma swój własny, niepowtarzalny adres sieciowy i posiada dostęp do większości internetowych zasobów.


Dostawcy usług.
Usługi internetowe, takie jak zapewnienie dostępu do Sieci, zakładanie kont poczty elektronicznej, prowadzenie stron WWW czy udostępnianie bibliotek plików, zbiorów informacji, a nawet ich wyszukiwanie na zlecenie, świadczone są odpłatnie przez wiele firm i instytucji, czyli dostawców usług internetowych zwanych też operatorami Internetu. Firmy takie ogłaszają się na ogół w czasopismach komputerowych, by użytkownicy komputerów mogli zapoznać się z ich ofertą i w razie potrzeby skorzystać z ich usług.


Oprogramowanie komunikacyjne.
Korzystanie z usług oferowanych przez operatorów Internetu wymaga posiadania odpowiedniego oprogramowania komunikacyjnego. Częściowo wyposażony jest w nie sam Windows, wraz z którym otrzymujemy na przykład program o nazwie Dial-Up Networking. Dodatkowe oprogramowanie można ściągnąć z Sieci, gdzie wiele firm i prywatnych użytkowników oferuje je jako shareware lub nawet freeware. Sporo przydatnych programów internetowych można też znaleźć na CD-ROM-ach sprzedawanych wraz z czasopismami informatycznymi.


Ile to kosztuje?
Rosnąca konkurencja pomiędzy dostawcami powoduje oczywiście obniżkę cen świadczonych przez nich usług. Wciąż jednak większość firm oferuje swe usługi na zasadzie subskrypcji, pobierając miesięczne opłaty niezależnie od tego, czy korzystamy z Sieci, czy nie.
Wysokość opłat uzależniona jest niekiedy również od czasu trwania połączenia z Internetem, liczonego w godzinach. Wielu usługodawców wlicza w subskrypcję kilka gratisowych godzin połączenia, inni z kolei oferują część ze swych usług za darmo, licząc, że uda im się w ten sposób przyciągnąć większą liczbę potencjalnych klientów. Pamiętajmy jednak, że oprócz opłat za podłączenie do Sieci do zapłacenia pozostają nam jeszcze rachunki telefoniczne, które przy intensywnym korzystaniu z Internetu mogą stanowić dość znaczący wydatek. Z drugiej strony, trzeba sobie zdawać sprawę, że niezależnie od tego, z jakim miejscem na Ziemi będziemy się łączyć za pośrednictwem Sieci, zawsze zapłacimy tylko tyle, ile kosztuje nas połączenie z naszym dostawcą usług internetowych.


Internet w domu.
Aby korzystać z niektórych usług internetowych, nie trzeba koniecznie zawierać umowy z operatorem. Wszyscy użytkownicy posiadający komputer z modemem mogą łączyć się z Internetem, dzwoniąc pod ogólnopolski numer 0-202122, udostępniany przez Telekomunikację Polską S.A. Opłata za taki sposób korzystania z Sieci wynosi tyle samo, jak w przypadku lokalnego połączenia telefonicznego.



Dostęp do Internetu dla użytkowników Windows.
Trzeba sprawdzić czy zainstalowane są programy: Dial-Up Networking i TCT/IP.
Jeśli nie ma, można je dodać w następujący sposób:

Dial-Up Networking
Panel sterowania -> Dodaj Usuń programy -> Instalator Windows -> Komunikacja
-> Szczegóły -> Dial-Up Networking.

TCP/IP
Panel sterowania -> Sieć -> Dodaj -> Karta Dial-Up -> Protokół -> Dodaj -> Microsoft -> TCP/IP.

Konieczne jest skonfigurowanie następujących elementów połączenia: karty Dial-Up,
modemu i programu Dial-Up Networking.
1. Uruchomić program Windows.
2. Kartę Dial-Up trzeba skonfigurować w oknie Panel sterowania.

Modemy PCMCIA.

Do łączenia się w podróży, daleko od linii telefonicznej, służą modemy PCMCIA. Jest to najnowsza generacja modemów wewnętrznych, które rozmiarami przypominają kartę kredytową. PCMCIA to skrót nazwy międzynarodowego standardu "Personal Computer Memory Card International Association". Standardowi temu odpowiadają notebooki, które na jednej ze ścianek posiadają wąską szczelinę dla podłączenia modemu tego typu.


Internet choćby na pustyni.
Do niedawna jeszcze modemy PCMCIA, podobnie jak wiele innych, wymagały bezpośredniego podłączenia do linii telefonicznej. Analogowym telefonom przenośnym do tej pory niezbyt dobrze udawała się współpraca z modemami i dopiero pojawienie się nowszej generacji aparatów cyfrowych rozwiązało cały problem.
Przenośne telefony cyfrowe GSM są wyposażone w specjalny adapter, za pomocą którego w łatwy sposób mogą być przyłączane do notebooków. Oferują przy tym szybkie i niezawodne połączenie, dzięki czemu skończyły się czasy, w których byliśmy skazani na korzystanie wyłącznie z analogowej sieci telefonicznej. Oczywiście, używanie telefonów komórkowych jest dość drogie, jednak stają się one coraz popularniejsze. Jest nadzieja, że za jakiś czas będą przystępne cenowo dla wszystkich klientów.


W domu i w podróży.
Globalni dostawcy usług internetowych utrzymują wiele węzłów komunikacyjnych zarówno w kraju, jak i za granicą. Dlatego również poza domem możliwe jest łączenie się z Siecią na finansowo korzystnych warunkach. Należy tylko pamiętać, aby wybrać węzeł znajdujący się najbliżej.

Modemy przenośne.

Jeśli się gdzieś wybieramy, a nie chcemy tracić możliwości połączenia komputera z innymi użytkownikami, musimy zaopatrzyć sie w modem przystosowany do pracy z komputerem przenośnym. Przyłączamy go do złącza szeregowego notebooka i do gniazda sieci telefonicznej. Modemy tego typu są znacznie mniejsze niż inne modele zewnętrzne, choć działanie ich części elektronicznych nie różni się niczym od sposobu pracy dużych modemów używanych w normalnych komputerach osobistych. W większości przypadków modemy przenośne charakteryzują się dużą prędkością transferu danych oraz wbudowaną funkcją faksowania.

w podróży.

Przewiduje się, że za parę lat połowę sprzedawanych na rynku komputerów będą stanowić notebooki. Coraz większego znaczenia nabierają możliwości podłączania się do Sieci w czasie podróży. Jeśli posiadamy notebooka, wychodząc z domu mamy dwie możliwości: albo podłączyć go gdzieś na zewnątrz do normalnej sieci telefonicznej i w ten sposób połączyć się z Internetem, albo też zaopatrzyć się w telefon komórkowy, który umożliwi przesyłanie i odbieranie danych nawet podczas rejsu jachtem.

Faksowanie "w tle".

Nasz PC-et może przesyłać i odbierać faksy "w tle", tak jak to może odbywać się w przypadku drukowania. Po wydaniu polecenia wysłania faksu możemy kontynuować pracę z innymi programami, a faks zostanie wysłany w momencie, gdy komputer nie będzie obciążony.

Zapisywanie i drukowanie faksów.

Faksmodem automatycznie zapisuje na dysku wszystkie odbierane dokumenty. Możemy je natychmiast wydrukować na papierze lub wstrzymać się z tym do dogodnej dla nas chwili.

Przyjmowanie faksów.

Faksmodemy są przyłączone do sieci telefonicznej. Kiedy nasz telefon zadzwoni, zainstalowany program komunikacyjny rozpozna, czy chodzi o nadchodzący faks, czy o normalną rozmowę telefoniczną. Faks zostanie odebrany automatycznie. W razie normalnej rozmowy sygnał zostanie przekazany do aparatu telefonicznego. Naturalnie, wszystko zależy od ustawień, jakich dokonamy w zainstalowanym u siebie oprogramowaniu komunikacyjnym. Jeżeli rzadko odbieramy faksy, możemy tak skonfigurować program faksujący, by ignorował nadchodzące sygnały. Jeśli podniesiemy słuchawkę i rozpoznamy sygnał faksu, sami włączymy funkcję ręcznego odbioru. W takim przypadku nasz system będzie funkcjonował jak zwykły telefon z możliwością odbierania faksów.

Faksowanie bezpośrednie.

Z niemal każdego programu pracującego w Windows możliwe jest bezpośrednie wysłanie faksu. Służy do tego polecenie Wyślij, po którym Windows automatycznie uruchamia program Exchange. Na koniec podajemy tylko, do kogo nasz faks ma zostać wysłany.

Faksowanie bez papieru.

Faksmodemy pozwalają też zaoszczędzić papier. Dzięki modemowi faksy są wysyłane bezpośrednio z komputera. Oprogramowanie komunikacyjne konwertuje dokument utworzony w Windows w odpowiedni format faksu, a wszystko odbywa się jakby w tle, ponieważ zajmuje się tym sam komputer. Oszczędzamy przy tym na czasie i wysiłku, ponieważ nie musimy drukować dokumentów, by następnie umieścić je w urządzeniu faksującym. Faksmodemy oferują również znacznie lepszą jakość przesyłanych dokumentów. Bierze się to z faktu, iż przed wysłaniem nie są one ani drukowane, ani tym bardziej skanowane przez faks. Wadą tych urządzeń jest natomiast brak możliwości wysłania jako faksu takich dokumentów, które już znajdują się na papierze. Chyba że posiadamy skaner - skanujemy wówczas dany dokument i uzyskany w ten sposób plik wysyłamy w formie faksu.

Faksowanie.

Jeśli przyjrzymy się bliżej ofertom zawierającym również modemy, zauważymy, że wiele z nich posiada funkcję faksowania. Urządzenia faksujące są niezbędnym elementem nowoczesnego biura. Proste w obsłudze, służą do wysyłania najróżniejszych dokumentów, nierzadko poza granice kraju. Faksy działają na podobnej zasadzie co kserokopiarki, z tą tylko różnicą, że kopia nie trafia na papier, lecz do urządzenia faksującego odbiorcy znajdującego się po drugiej stronie linii telefonicznej.
Kto jednak nie zamierza często faksować, powinien dać sobie spokój z zakupem faksu. Poza tym urządzenia te zajmują miejsce na stole i jedną z linii telefonicznych. W przeciwieństwie do nich faksomodemy to znakomita alternatywa, a pierwszym zyskiem jest w ich przypadku więcej miejsca na biurku. Ponadto nie wymagają one dodatkowej linii telefonicznej, ponieważ oprogramowanie modemu jest wyposażone w przełącznik telefon/faks/.

Buźki.

Kiedy rozmawiamy z kimś przez telefon, na wiele różnych sposobów możemy dać odczuć rozmówcy, w jakim jesteśmy nastroju lub też jak ma on rozumieć wypowiadane przez nas słowa. W przeciwieństwie do rozmów telefonicznych treści przesyłanych przez nas maili najczęściej nie oddają naszego nastroju czy stosunku do adresata, przez co trudno raczej poznać, czy to, co zostało napisane, brzmi ironicznie, wesoło, smutno czy groźnie. A ponieważ niektóre wiadomości mogłyby przez to zostać zrozumiane opacznie, użytkownicy poczty elektronicznej wymyślili buźki (ang. "Emoticons"), nazywane również śmieszkami, które odzwierciedlać mają wyraz twarzy piszącego. Pojęcie to jest złożeniem dwóch słów: "Emotion" (uczucie) i " Icon" (symbol). Buźki tworzone są za pomocą znaków widocznych na klawiaturze. Poniżej przedstawiam kilka częściej używanych symboli. Każdy z nich znacznie łatwiej rozszyfrować, jeśli kartkę, na której się znajduje, obrócimy o 90 stopni w prawo.


:-) szczęśliwy :-> diabelski uśmieszek
:-( smutny :-0 zszokowany
:-D śmiech :'-( płacz
:'II rozgniewany ;-) z przymrużeniem oka

A oto kilka bardziej wyszukanych buziek, których znacznie nie będzie chyba trudne do odgadnięcia:

:-i palacz
=:-) punk
:-[ wampir
8-) okularnik

Netykieta - cd.

Lepiej znaczy krócej i częściej.
Wysyłajmy tylko krótkie wiadomości! Często wystarczą dwa, trzy zdania, by trafić w sedno. Dzięki temu odbiorcy wysyłanych przez nas wiadomości będą mogli je szybciej przeczytać i znacznie chętniej na nie odpowiedzą. Pod tym względem nie ma przecież żadnych ograniczeń: możemy wysyłać tyle maili, ile nam się tylko podoba - niech każdy z nich dotyczy więc tylko jednego tematu. A ponieważ dyskusje, które prowadzimy w trybie online, nie są śledzone przez wszystkich od początku, równie miłym gestem jest dołączanie na początku każdego maila fragmentu wiadomości, na którą właśnie odpowiadamy.


Junk mail.
Systemy online pozwalają również na rozsyłanie tych samych wiadomości do wielu adresatów jednocześnie. Pamiętajmy jednak, aby nie nadwerężać Sieci niepotrzebnymi mailami, nie mówiąc już o zaśmiecaniu kont adresatów. Trzymajmy się więc napisanej zasady, która mówi, że nie należy rozsyłać bezsensownych wiadomości, określanych potocznie jako junk mail. Co prawda, każdy może korzystać z Internetu tak jak sam chce, lecz także "maile-śmieci" są często odsyłane z powrotem, skutecznie zatykając konto ich nadawcy - jest to jeden ze sposobów, w jaki Sieć sama sobie radzi w niepożądanych sytuacjach.


Nie KRZYCZYMY!
Jeśli coś nas zdenerwuje, możemy dać upust naszej złości również w Internecie. Służą do tego WIELKIE LITERY. Oczywiście i z nimi nie należy przesadzać.


Oko za oko, ząb za ząb.
Zapewne znajdziemy się też w sytuacji w której nadesłane do nas wiadomości będą czystą prowokacją, budzącą w nas najniższe instynkty. W niektórych przypadkach natychmiastowa i odpowiednio ostra riposta będzie całkiem na miejscu, lecz należy również pamiętać, że Sieć to nie państwo bezprawia, w którym każde wyzwisko pozostaje bez odpowiedzi - w najgorszym wypadku może nam grozić nawet oskarżenie o obrazę.

Netykieta.

Wiadomości przesyłane pocztą elektroniczną (e-mail) zawierają często zwykłe, suche informacje, lecz równie dobrze mogą być też uprzejme czy wesołe. Podobnie bowiem jak w każdej innej grupie nieformalnej, tak i wśród użytkowników Internetu panują pewne zasady, których należy przestrzegać. Zasady online'owego savior-vivre'u określane są w slangu internautów mianem netykiety.
Jeśli więc chcemy dołączyć do grona miłośników Internetu, powinniśmy się do nich stosować. Zasady takie możemy znaleźć w plikach FAQ ("Frequently Asked Questions" = najczęściej zadawane pytania), a w razie pytań, na które nie ma w nich odpowiedzi, należy zwrócić się do operatora systemu (w skrócie: SysOpa) lub innych użytkowników.

E-mail.

Internet łączy różne systemy komputerowe w jedną wspólną sieć, dbając przy tym o wszelkie funkcje odpowiedzialne za wymianę pomiędzy nimi wiadomości lub plików. Jeżeli korzystamy z usług jednego z operatorów oferującego dostęp do Internetu, wtedy poprzez własny adres poczty elektronicznej (e-mail) zyskujemy prywatny dostęp do Sieci. Korzystając z poczty elektronicznej, możemy poprzez Internet przesyłać dowolnie długie wiadomości do każdego użytkownika posiadającego adres e-mail. Wiadomości przesyłane pocztą elektroniczną trafiają do adresata przeważnie w ciągu kilku minut.


Tylko tekst.
E-mail to zasadniczo system służący do przesyłania tekstowych informacji. Wiadomości przesyłane tą drogą są kombinacją zapisu rozmowy telefonicznej i wydajności faksu. Jeśli zechcemy przesyłać dłuższe teksty, to najpierw będziemy musieli konwertować je do formatu ASCII. Nie jest to być może zbyt skomplikowane, ponieważ niemal wszystkie edytory tekstu obsługują ten format, lecz konwersja taka oznacza jednocześnie utratę formatowania dokumentu, na przykład rodzaju czcionki czy jej wielkości.


Nazwa i adres.
Wraz z dostępem do Internetu użytkownik otrzymuje od operatora nazwę oraz adres. Większość usługodawców uwzględnia przy tym propozycje użytkownika. Adres informuje system o tym, dokąd mają być wysyłane wiadomości. Wszystkie adresy posiadają taką samą strukturę:


Internet: jkowalski @ demon. com. pl


Internet - wiadomość przesyłana jest poprzez Internet.
jkowalski - e-mailowa nazwa użytkownika.
@ (at) - znak ten oddziela nazwę użytkownika od reszty adresu.
demon. - nazwa operatora Internetu.
com. - typ operatora Internetu.com oznacza w tym wypadku operatora komercyjnego.
pl - oznaczenie kraju.


Jak szukać adresów w Internecie?
Adresy e-mail naszych znajomych możemy oczywiście uzyskać od nich samych - wystarczy zadzwonić. Poza tym jednak w każdej wiadomości zawarty jest również adres nadawcy - stąd, jeśli otrzymamy jakąś wiadomość od kogoś znajomego, automatycznie poznajemy adres jego poczty elektronicznej, który najlepiej od razu zapisać w książce adresowej. W przeciwnym razie jego późniejsze odnalezienie może nam przysporzyć sporo kłopotów. Co prawda, Internet oferuje wiele spisów adresowych, lecz z pewnością nie są to adresy wszystkich użytkowników.


Odpowiedź na otrzymaną wiadomość.
Wiadomość dochodząca do odbiorcy często odwiedza po drodze niejeden system komputerowy. Dokładny zapis jej wędrówki umieszczany jest zawsze w nagłówku wiadomości. Jeśli po drodze wystąpią jakiekolwiek problemy, łatwo można ustalić miejsce, w którym się pojawiły. Jeżeli wiadomość z jakichś przyczyn nie dojdzie do adresata - zarówno on, jak i nadawca otrzymają odpowiednią informację na ten temat.

Przeglądarki WWW.

Przypomnijmy, że do surfowania w Internecie potrzebny jest specjalny program, za pomocą którego możemy nawigowac od strony do strony. Programy takie nazywane są przeglądarkami WWW i są dostępne przede wszystkim u dostawców usług internetowych, ale i w samym Internecie. Czołowymi przedstawicielami tej grupy programów są produkty dwóch rynkowych potentatów: firmy Microsoft, producenta Internet Explorera, i Netscape, która stworzyła przeglądarkę o nazwie Navigator. Istnieje też wiele innych programów tego typu, lecz dwa wyżej wymienione zdecydowanie przodują w swojej kategorii. A ponieważ polska wersja dostępna jest jedynie w przypadku Internet Explorera - bliżej zajmiemy się właśnie nim.


Wpływamy na szerokie wody.
Jeśli chcemy otworzyc wybraną stronę, przede wszystkim musimy znac jej adres, który podajemy w polu adresowym. Następnie naciskamy klawisz Enter i czekamy - w zależności od szybkości naszego modemu i ruchu na łączach - krótko albo długo. Po otwarciu pierwszej strony, o jaką nam chodziło, możemy otworzyc następną na dwa sposoby: albo w polu Adres wpisac więcej informacji zawartych na otwartej stronie, kliknąc któryś z odsyłaczy. Do przechodzenia pomiędzy odwiedzonymi już stronami znacznie lepiej jest używac dwóch przycisków nad paskiem adresowym: Wstecz, przenoszącego nas do strony otwartej ostatnio, oraz Dalej, otwierającego stronę, z której ostatnio się cofnęliśmy.


Szybsze otwieranie stron.
Jeżeli bardziej zależy nam na zdobywaniu informacji niż na wrażeniach estetycznych w trakcie odwiedzania stron, z menu Widek powinniśmy wybrac pozycję Opcję, a następnie w wyświetlonym oknie przejśc do karty Zaawansowane. Na wyświetlonej liście odnajdujemy grupę o nazwie Multimedia, po czym wyłączamy cztery z jej opcji - od Pokazuj rysunki, po Odtwarzaj dźwięki. Dzięki temu w trakcie surfowania na stronach Web nie będą ani wyświetlane rysunki, ani odtwarzane animacje i dźwięki. Tym samym czas ładowania otwieranych stron znacznie się skróci.


Surfowanie dla oszczędnych.
Ponieważ rachunki za telefon i korzystanie z Internetu wiążą się wyłącznie z czasem trwania połączenia, aby zmniejszyc rachunki wystarczy go nieco skrócic. W przypadku Internet Explorera oprócz wyłączenia opcji wyświetlania rysunków i odtwarzania elementów multimedialnych są na to jeszcze dwa sposoby:

* Poprzez zapisywanie odwiedzanych stron na twardy dysk, dzięki czemu nie musimy zapoznawac się z ich treścią w trakcie trwania połączenia, lecz później, w tak zwanym trybie offline, czyli po odczytaniu ich z dysku.

* Przez szybsze docieranie do raz już otwartych stron, zwłaszcza w przypadku, kiedy od momentu ich odwiedzenia minie trochę czasu, a my już dokładnie nie pamiętamy ich adresów. Służą do tego dwa przyciski: Historia i Ulubione. Po kliknięciu pierwszego z nich po lewej stronie wyświetlona zostaje lista stron, które zdążyliśmy już raz odwiedzic, natomiast po kliknięciu drugiego pojawi się lista stron, które sami możemy wybierac i na niej umieszczac, korzystając z opcji Ulubione/Dodaj do Ulubionych.

Hiperłącza.

W przechodzeniu pomiędzy kolejnymi stronami WWW pomagają nam odsyłacze, nazywane też hiperłączami. Wskazują one inne miejsca w Sieci. Miejsca te mogą się znajdowac na tej samej stronie, którą właśnie mamy otwartą, lub na innym komputerze znajdującym się w dowolnym punkcie na Ziemi. Odsyłacze mogą byc reprezentowane na stronach WWW przez tekst - wówczas jest on podkreślony i zaznaczony innym kolorem, lub przez jakieś inne obiekty, najczęściej elementy graficzne. Hiperłącza rozpoznajemy po tym, że kiedy wskaźnik myszy umieścimy w obszarze elementu, który je reprezentuje, u dołu na pasku stanu pojawi się informacja na temat miejsca, które wskazuje.

HTML.

Każda strona WWW to w rzeczywistości dokument HTML (HyperText Markup Language). Dokumenty te, tworzone za pomocą edytorów języka HTML, przypominają swą budową zwykłe dokumenty tekstowe. Różnią się od nich jednak występowaiem znaków specjalnych i poleceń, nazywanych znacznikami (tags), za pomocą których budowana jest struktura strony.

usługi w Internecie.

Istnieje kilka rodzajów usług internetowych. Większośc przeglądarek stron WWW pozwala na dostęp do następujących usług:


* Grupy dyskusyjne ( newsgroups) służą do wymiany wiadomości na najróżniejsze tematy. Możemy je rozpoznac po znacznikach "alt.*", "sci.*" czy "talk.*".

* IRC (Internet Relay Chat) umożliwia grupom użytkowników prowadzenie sieciowych "dyskusji".

* FTP wykorzystywany jest do kopiowania plików z serwera na komputer użytkownika (adres serwera rozpoczyna się od "ftp://").

* Telnet umożliwia zdalną pracę na innym komputerze za pośrednictwem naszego własnego PC-eta.

* World Wide Web - to najbardziej interesujący obszar Internetu. Poprzez WWW możemy uzyskac dostęp do praktycznie wszystkich innych usług internetowych ("http://*").

* Gopher służy do szybkiego wyszukiwania informacji z określonej dziedziny tematycznej (adres rozpoczyna się od "gopher://").

szukanie za pomocą Gophera.

W World Wide Web uzyskujemy dostęp do różnych usług, obsługiwanych podczas surfowania po Internecie przez używaną przez nas przeglądarkę. Jedną z nich jest tak zwany Gopher. Na serwerze Gophera informacje są zgrupowane tematycznie w formie list. Ponadto istnieją listy słów kluczowych, które pomagają w szybkim przejściu do stron z interesującymi nas informacjami.
Jeśli na przykład chcemy ściągnąc do siebie jakiś plik, którego nazwę już znamy, wystarczy, że podamy ją Gopherowi, a on wykona za nas "czarną robotę". Jeśli poszukiwanie zakończy się sukcesem, Gopher poinformuje nas, skąd możemy ściągnąc interesujący nas plik. Jeśli natomiast poszukujemy informacji na wybrany temat, podajemy mu tylko odpowiednie słowo kluczowe, a on wyszuka wszystkie strony, na których się ono znajduje.
Proces wyszukiwania może jednak czasem nieco potrwac. To, ile czasu może on zabrac, zależy w głównej mierze od wybranej przez nas opcji wyszukiwania. A pamiętajmy, że przedłużający się czas połączenia to jednocześnie wyższa opłata u operatora Internetu, a jeśli nawet nie, to już na pewno większy rachunek za telefon. Pewnym wyjściem z tej sytuacji może byc czasem wybranie odpowiedniej pory dnia, najlepiej między 22.00 a 6.00, kiedy taryfa za opłaty telefoniczne jest niższa.

serwer i klienci.

Klientem nazywany jest w Internecie użytkownik, względnie jego komputer. Natomiast systemy lub komputery, z których ściągamy jakiekolwiek dane, czy pliki, nazywane są serwerami. Zanim jednak znajdziemy jakiekolwiek informacje, najpierw będziemy musieli wiedziec, jak i gdzie ich szukac. Zapewne przed przystąpieniem do szukania znac będziemy jeden lub kilka adresów stron poświęconych interesującemu nas tematowi. Jednak jak znaleźc dalsze informacje?

strony WWW.

Za pośrednictwem stron WWW uzyskujemy dostęp do gigantycznej masy informacji. Możliwości projektowania wyglądu i zawartości stron są niemal nieograniczone. Możemy na nich znaleźc słowa i obrazki, które po kliknięciu powodują otwarcie nowej strony zawierającej dalsze informacje. Tak więc, jeśli na aktualnie wyświetlanej stronie nie otrzymamy wyczerpujących informacji dotyczących jakiegoś tematu - z pewnością znajdziemy je w innych miejscach w WWW. Niezależnie od tego, jaka dziedzina nas interesuje: czy to oprogramowanie, informacje, zakupy, czy też rozrywka - zawsze znajdziemy jakieś strony zawierające poszukiwane treści.

strona główna.

Strona główna (homepage) to rodzaj strony tytułowej określonego tematu. Obok tekstu i grafiki znajdują się na niej często przyciski, których kliknięcie powoduje bezpośrednie udostępnienie wybranych informacji lub plików.
Coraz więcej firm, ale i osób prywatnych zakłada własne strony w Internecie. Każdy jednak, kto sam chciałby zaprojektować własną stronę WWW, będzie się musiał zapoznać z językiem programowania HTML (HyperText Markup Language). Ponadto trzeba się też będzie przygotować na dodatkowe wydatki, ponieważ dostawcy usług najczęściej żądają oddzielnych opłat za możliwość założenia własnej strony WWW.

Przeglądanie WWW.

Jeśli chcemy skorzystać z możliwości WWW i przemieszczać się po poszczególnych stronach bądź wyszukiwać informacje w Internecie, konieczne jest posiadanie specjalnego programu, tak zwanej przeglądarki WWW (ang. Web browser). Program taki dostarczany jest najczęściej wraz z całym pakietem przez operatora umożliwiającego dostęp do Internetu. Najczęściej używanymi dziś przeglądarkami są programy Microsoft Internet Explorer oraz Netscape Navigator.

World Wide Web.

Najbardziej spektakularnym obszarem Internetu jest oczywiście World Wide Web, nazywany w skrócie WWW lub Web. Został on opracowany przez Europejską Organizację Badań Jądrowych CERN mieszczącą się w Genewie. WWW został stworzony po to, by ułatwić dostęp do różnego rodzaju systemów - stąd obsługuje również dane multimedialne.
Interfejs WWW przypomina wyglądem obszar roboczy Windows i służy przede wszystkim temu, by jego obsługa była maksymalnie ułatwiona, a więc możliwa również w przypadku całkiem początkujących użytkowników. Zasada obsługi WWW opiera się na wywoływaniu stron głównych (tzw. homepages) innych komputerów. Na stronach tych znajdują się odsyłacze, tak zwane hiperlinki, których kliknięcie powoduje wyświetlenie na ekranie kolejnych informacji. Ponadto wiele stron zawiera elementy multimedialne, a więc nie tylko tekst, ale i obrazki, dźwięk, a nawet wideosekwencje.

Internet.

Internet to najwieksza, ogólnoświatowa sieć komputerowa, w której możliwe jest również przesyłanie wiadomości pocztą elektroniczną. Internet oferuje jednak znacznie więcej możliwości - np. wybranie kilku komputerów, które są do niego podłączone i uzyskanie dostępu do ich zasobów. Sami przy tym decydujemy, czy chcemy jedynie przejrzeć zawarte w nim informacje, czy ściągnąć je na własny komputer. O to, by przesyłanie danych było wolne od jakichkolwiek błędów, troszczą się specjalne protokoły.
Początkowo Internet może się wydawać czymś niezwykle skomplikowanym. Ponieważ istnieje cała masa najróżniejszych usług, jak np. tak zwane grupy dyskusyjne służące do wymiany poglądów na dany temat czy system IRC (Internet Relay Chat), pozwalający na przeprowadzanie rozmów "na żywo". Ale nie ma się co martwić - oprogramowanie do obsługi Internetu niemal automatycznie tworzy odpowiednie połączenie z każdą z dostępnych usług.

Bez cenzury.

Internet to sieć, nad którą praktycznie nikt nie sprawuje kontroli. Dlatego między innymi możemy w nim spotkać zdjęcia o treści pornograficznej, o czym zapewne już nieraz mogliśmy się dowiedzieć z prasy czy telewizji.
Choć dostępne w Sieci zdjęcia czy pliki tekstowe mogą zawierać treści pornograficzne, to jednak nie łatwo je spotkać, ponieważ większość administratorów skrzynek pocztowych i dostawców usług internetowych dokłada wszelkich starań, by dostęp do tego typu materiałów był maksymalnie utrudniony. Udostępniane są natomiast zdjęcia, które można spotkać również w prasie codziennej.

Przesyłanie danych.

W Sieci dane transmitowane są w postaci pakietów składających się z siedmiu lub ośmiu bitów. Na końcu znajduje się zawsze wskaźnik, tak zwany bit stopu, który zaznacza koniec pakietu.
"Parzystość" to technika służąca do omijania błędów powstających w trakcie przesyłania danych. Dzięki niej modem może sprawdzić, czy wszystkie informacje zostały odebrane. Naturalnie, nie wszystkie systemy posługują się metodą sprawdzania parzystości. Oprócz niej możemy spotkać jeszcze inne techniki, na przykład taką, która pozwala modemowi znajdującemu się na drugim końcu linii telefonicznej przesłać informację o jego gotowości do przyjmowania, względnie wysyłania danych. Gotowość do przyjmowania danych oznaczana jest przez "XON", natomiast do wysyłania przez "XOFF".

skąd wziąć program komunikacyjny?

Na rynku dostępnych jest wiele programów komunikacyjnych. Wygodnym rozwiązaniem dla użytkowników komputerów posiadających Windows 95 i modem jest jednak skorzystanie z oprogramowania dostarczanego wraz z tym systemem. Wraz z nim otrzymujemy bowiem program o nazwie Dial-Up Networking, znajdujący się w grupie Programy/Akcesoria i służący do tworzenia połączeń za pomocą modemu. Dwukrotnym kliknięciem pozycji Utwórz nowe połączenie otwieramy nowe okno, w którym konfigurujemy zainstalowany modem i parametry nowego połączenia.

Oprogramowanie komunikacyjne ułatwia dostęp do usług online. Jedyne, co musi zrobić użytkownik, to odpowiednio skonfigurować zainstalowany modem.

Kermit troszczy się o bezpieczeństwo.

Kilka trzasków na linii telefonicznej wystarczy, by podczas transmisji danych wystąpił błąd. Jeśli w trakcie wysyłania do kogoś wiadomości osoba ta zauważy go, o czym poinformuje ją modem, będzie mogła poprosić o powtórne jej przesłanie. Jeżeli jednak pliki przesyłane są do komputera, przy którym akurat nikt nie pracuje, jedynym wyjściem pozostaje system, który informację o powstaniu ewentualnego błędu prześle do komputera, z którego dane są wysyłane.
I tu właśnie zostosowanie znajduje program o nazwie Kermit oraz protokoły transmisji Xmodem, Ymodem i Zmodem. Ich zadaniem jest automatyczne sprawdzanie, czy podczas transferu danych nie pojawiły się jakieś błędy. A ponieważ każdy z wymienionych programów pracuje w inny sposób, przed przeprowadzeniem transferu najczęściej będziemy pytani, który z tych formatów ma zostać użyty.

wysyłanie i ściąganie plików.

Ściąganie plików ze skrzynki pocztowej lub usługi online na własny komputer określane jest jako "download", natomiast ich wysyłanie - "upload".

szczegóły dotyczące instalacji.

Różne usługi online używają różnych kombinacji bitów stopu, długości danych, parzystości i ustawień XON/XOFF. Oprogramowanie na naszym komputerze musi być zainstalowane i skonfigurowane zgodnie z ustawieniami wybranego dostawcy usług. Tylko wówczas możliwe będzie prawidłowe utworzenie połączenia.
Informacje na temat specyficznych ustawień w większości wypadków znajdziemy obok numeru telefonu danej skrzynki pocztowej czy usługi online. Jeżeli nie jesteśmy ich pewni, możemy ustawić długość danych na 7 bitów, parzystość na parzystą i jeden bit stopu (,,7,E,1,,), ponieważ są to ustawienia używane najczęściej.

Konfigurowanie oprogramowania.

Jeżeli regularnie sprawdzamy jedną i tę samą skrzynkę pocztową, w programie Hyper Terminal możemy wprowadzić i zapisać jej nazwę, numer telefonu i informacje na temat modemu, które są potrzebne do uzyskania połączenia. Najpierw jednak musimy sprawdzić, z jaką maksymalną prędkością potrafi pracować zainstalowany modem - podobnie jak modem po drugiej stronie linii telefonicznej. Co prawda, wiele modeli potrafi dziś automatycznie wybierać odpowiednią prędkość transferu danych, lecz w przypadku starszych modeli musimy zrobić to sami.
Jeśli połączenie pomiędzy dwoma komputerami tworzone jest po raz pierwszy, urządzenie odbiorcze musi otrzymać odpowiednie informacje na temat tego, co zostanie mu przesłane. Nie posiada ono żadnych danych ani na temat prędkości transferu, ani też o tym, w której części szeregu sygnałów znajdą się informacje dotyczące przesyłanych danych. Do sprawdzania tych informacji służą tak zwane protokoły. Informują one zarówno urządzenie wysyłające, jak i odbierające, czy w trakcie transferu wszystko odbywa się tak jak powinno.
Przede wszystkim nadaje przekazywanym informacjom odpowiedni, czyli zawsze ten sam, format.

Instalowanie oprogramowania.

Po podłączeniu modemu instalujemy odpowiednie oprogramowanie komunikacyjne. Po tym pozostaje jeszcze podanie mu paru informacji, bez których współpraca programu z modemem nie byłaby możliwa. Przede wszystkim chodzi o podanie numeru portu, do którego podłączony jest modem, oraz maksymalnej prędkości, z jaką może on przesyłać dane. Ponadto może sie okazać konieczne sprawdzenie ustawień programu dotyczących wysyłania i odbierania faksów. W Windows mamy całą listę dostępnch programów sterujących pracą modemów najbardziej znanych producentów. Wystarczy, że wybierzemy dany model, a resztą znów zajmie się sam program.
Po zainstalowaniu i skonfigurowaniu oprogramowania dla naszego modemu musimy jeszcze sprawdzić, czy jest ono w stanie współpracować z odpowiadającym mu programem na drugim komputerze, z którym chcemy się połączyć.

Programy komunikacyjne.

Modem może współpracować z programami komunikacyjnymi różnego typu. Sam Windows 95 wyposażony jest w kilka programów tego rodzaju, takich np., jak Hyper Terminal czy Exchange, służących do tworzenia połączenia z innymi faksmodemami lub pocztą elektroniczną. Wraz z Windows otrzymujemy również program, dzięki któremu możliwe jest podłączenie się do Microsoft Network (MSN) w trybie online. Windows 3.11 z kolei dysponuje programem o nazwie Terminal, umożliwiającym utworzenie połączenia z innymi modemami i pocztą elektroniczną. Oczywiście, możemy też zrobić użytek z oprogramowania, które otrzymujemy wraz z zakupionym modemem.
Naturalnie, początkujący użytkownicy, spotykający się z tak wieloma dostępnymi programami, mogą poczuć się nieco zagubieni. W rzeczywistości jednak programy te służą ułatwieniu dostępu do różnych dostawców usług. Jeśli zechcemy połączyć się z którymś z nich, wystarczy, że klikniemy odpowiednią ikonę - resztą zaś zajmie się sam komputer, który wybierze odpowiedni numer, utworzy połączenie, po czym przejmie od nas całą procedurę logowania do sieci. W rezultacie wszystkie usługi online oferowane przez dostawcę, z którym się połączyliśmy, zostają nam udostępnione i czekają na wybieranie - jednym kliknięciem myszy.

Podłączanie.

Jeśli nie posiadamy jeszcze modemu, a mamy w planie jego zakup i nie chcemy bawić się w rozkręcanie obudowy komputera, powinniśmy się zdecydować na kupno modelu zewnętrznego. W przypadku notebooka model taki będzie jedynym wyjściem. Modemy przyłącza się bardzo łatwo - zanim jednak do tego przystąpimy, powinniśmy wpierw sprawdzić, czy mamy u siebie wolne gniazdo telefoniczne.


Modemy zewnętrzne
Modem zewnętrzny przyłączamy do jednego ze złączy szeregowych znajdujących się na tylnej ściance obudowy komputera. Oba złącza szeregowe oznaczone są jako COM1 i COM2. W przypadku większości komputerów do złącza COM1 przyłączona jest już mysz - dlatego jedynym wyjściem pozostaje więc COM2.
Modem podłączamy za pomocą otrzymanego wraz z nim kabla do złącza szeregowego. Drugi przewód służy do doprowadzenia do niego zasilania. Na koniec za pomocą kabla prowadzącego łączymy go z gniazdem sieci telefonicznej.


Modemy wewnętrzne.
Karty modemowe - modemy wewnętrzne - bez większego problemu możemy sami zainstalować, i to w bardzo prosty sposób. Przede wszystkim odłączamy komputer do sieci, a następnie rozkręcamy i zdejmujemy z niego obudowę. Kartę modemową umieszczamy w jednym z wolnych gniazd rozszerzeń, po czym z powrotem zakręcamy śrubki założonej obudowy. Modemy wewnętrzne nie są zasilane z zewnątrz - jedyne co nam teraz pozostało to połączenie założonej karty przewodem prowadzącym z gniazdem sieci telefonicznej.

Znak V.

Modemy przesyłają dane z coraz większą prędkością. Każda nowa prędkość oznaczana jest odpowiednim numerem stawianym przy znaku V. Oznaczenie to jest uznanym, międzynarodowym standardem.

• V.17 Powszechnie stosowany standard transferu faksów - maks. 14,400 bps.

• V.27 Starszy standard transferu faksów - maks. 4800 bps.

• V.29 Starszy standard transferu faksów - maks. 9600 bps.

• V.32 Standard transferu danych - maks. 9600 bps (min. dla Internetem i World Wide Web)

• V.32bis Standard transferu danych - maks. 14,400 bps.

• V.32terbo Standard transferu danych - maks. 19,200 bps.

• V.34 Standard transferu danych - maks. 28,800 bps.

• V.34+ Standard transferu danych - maks. 33,600 bps.

• x2 Standard transferu danych - maks. 56,000 bps.

• MNP 1-4 Standardy korekcji błędów.

• V.42 Sprzętowa korekcja błędów zapewniająca poprawną transmisję danych (zawiera MNP4)

• MNP 5 Sprzętowa kompresja danych pozwalająca na ich przesyłanie w ciągu jednej drugiej normalnego czasu transferu.

• V.42bis Standard sprzętowej kompresji danych, pozwalającej na ich przesyłanie w ciągu jednej czwartej normalnego czasu transferu (zawiera MNP 5).
  

Modemy.

Pierwsze komputery były tak wielkie, że wymagały własnych pomieszczeń. Kiedy ich rozmiary, a wraz z nimi i ceny, się zmniejszyły, tak że można je było umieszczać na biurkach, zaczęto myśleć, jak można by je połączyć. Obecnie komputery znajdujące się w jednym budynku połączone są kablami, tworząc sieć zapewniającą szybki i bezpieczny transfer danych.


Sieć telefoniczna.
Użytkownicy PC-etów wpadli na pomysł, aby do połączenia komputerów użyć sieci telefonicznej. Oczywiście, sieć telefoniczna została tak pomyślana, by za jej pomocą możliwe było prowadzenie rozmów - kiedy była tworzona, nikt przecież nie myślał o przesyłaniu za jej pośrednictwem danych. Z czasem umożliwiły to jednak modemy.


Jak funkcjonują modemy?
Modemy zamieniają dane w sygnały analogowe. Te przesyłane są liniami telefonicznymi. Na drugim końcu znajduje się drugi modem, który z powrotem zamienia je w informacje zrozumiałe dla komputera. "Modem" to złożenie z części dwóch słów: MODulator i DEModulator (urządzenie przetwarzające i przetwarzające z powrotem). Pierwsze modemy przesyłały dane z prędkością 300 bitów na sekundę (w skrócie: bps) - przesyłanie obrazu wielkości ekranu trwało ponad trzy godziny. Głównym problemem wciąż pozostaje prędkość transferu, gdyż linie telefoniczne nie pozwalają na przesyłanie zbyt dużej ilości informacji na raz. Ponadto przesyłane pliki nie mogą zawierać błędów, a każda przerwa na łączach powoduje powstawanie błędów.


Pakiety danych
Modemy wysyłają dane w postaci pakietów, a wraz z nimi dodatkowe informacje, które pomagają komputerowi na drugim końcu linii rozpoznać, czy przesyłane dane nie zawierają błędów. W razie problemu komputer taki wysyła informację, by dany pakiet został przesłany raz jeszcze.

za i przeciw: modem wewnętrzny i zewnętrzny?

Sami musimy zdecydować, jaki typ modemu najlepiej będzie odpowiadał naszym potrzebom. Poniżej prezentuję kilka wad i zalet obu rozwiązań:

Modem wewnętrzny

ZA: Nie zajmuje dodatkowego miejsca na biurku.
Nie potrzebuje dodatkowego zasilania.
Nie zajmuje złącza komputera.


PRZECIW: Przy instalowaniu konieczne jest
zdjęcie obudowy komputera.





Modem zewnętrzny

ZA: Przy podłączaniu nie musimy
zdejmować obudowy komputera.
Diody na przedniej ściance
informują o stanie modemu.


PRZECIW: Wymaga dodatkowego miejsca
na biurku.
Zajmuje jedno złącze szeregowe.

modem i telefon.

Modem przyłączamy do ściennego gniazdka telefonicznego. Na obudowie modemu znajduje się dodatkowe gniazdko, do którego podłączamy aparat telefoniczny. W czasie transmisji danych przez modem nie jest możliwe prowadzenie rozmów.

Zakup modemu.

Jeśli planujemy zakup nowego komputera, zapewne zdążyliśmy też rozważyć zaopatrzenie się przy tym w modem lub faks. Z pewnością zaoszczędzimy sporo czasu i wysiłku, jeśli kupimy wszystko razem. Dzięki temu będziemy od razu mieli zainstalowany sprzęt i oprogramowanie.
Modemy możemy podzielić na modele zewnętrzne i wewnętrzne. Zewnętrzne mają wielkość niedużej, dość grubej książki i są podłączane do złącza szeregowego komputera. Małe diody na przedniej ściance obudowy służą do wyświetlania stanu modemu. Dzięki nim wiemy dokładnie, jaką czynność w danej chwili wykonuje nasze urządzenie. Modele wewnętrzne natomiast umieszcza się w gniazdach rozszerzeń znajdujących się wewnątrz obudowy komputera. Oba typy modemów działają równie dobrze, więc to, na który z nich się zdecydujemy, zależeć będzie wyłącznie od naszych własnych upodobań.



Czas to pieniądz.
Im lepszy jest modem, tym szybciej przesyła dane. Im szybciej to robi, tym krócej jesteśmy podłączeni do sieci telefonicznej, za pośrednictwem której dane są przesyłane. Oznacza to również, że opłaty za telefon będą niższe. Jeżeli zamierzamy przesyłać coś więcej aniżeli tylko sam tekst, będziemy potrzebować modemu z szybkością równą co najmniej 9 600 bps (bitów na sekundę), choć ta wartość jest dziś uważana za bardzo niską. W większości przypadków przydałby się modem pracujący z szybkością 28 800 bps, a ci, których stać na wydanie nieco większej kwoty, powinni sobie od razu sprawić model z transferem danych 57 600 bps.
Większość szybkich modemów wyposażona jest obecnie w funkcje kompresji danych zgodnie ze standardem V.42bis. System ten redukuje rozmiar przesyłanych danych do jednej czwartej ich oryginalnej wielkości bez utraty informacji. Skompresowany w ten sposób plik jest więc przesyłany w ciągu jednej czwartej czasu, jaki byłby potrzebny na transfer za pomocą modemu nie wyposażonego w ten system kompresji. Niestety, nie wszyscy dostawcy usług internetowych, w tym również poczty elektronicznej, obsługują ten standard.
Prawie każdy dobry modem jest też w stanie wysyłać i przyjmować faksy. Jest to dodatkowa funkcja, którą otrzymujemy gratis, należy więc zwrócić na nią szczególną uwagę. Czasem konieczne okaże się dokupienie dodatkowego oprogramowania komunikacyjnego, ale to tylko w przypadku, kiedy będziemy stawiać naszemu modemowi jakieś specjalne zadania do wykonania. Standardowe oprogramowanie dostarczane z modemem zazwyczaj wystarcza do obsługi typowych czynności.

Łączymy się.

Kiedy w latach 80-tych kilku młodzieńców wpadło na pomysł połączenia dwóch PC-etów za pomocą sieci telefonicznej, nikt wtedy jeszcze nie mógł przypuszczać, że coś z tego wyniknie. W międzyczasie pojawił się jednak modem - urządzenie pozwalające na przesyłanie danych za pośrednictwem telefonu. Obecnie stanowi on już jeden z podstawowych elementów wyposażenia większości komputerów. I nic dziwnego - usługi typu Internet, dostarczają bezpośrednio do domu tyle informacji, że nie może się z nimi równać żaden CD-ROM ani czasopismo. W oplatającym świat Internecie żadne pytanie nie pozostaje bez odpowiedzi.
Modem umożliwia jednak znacznie więcej, niż tylko zbieranie informacji. Za jego pomocą możemy też przesyłać wiadomości. Odbywa się to bardzo szybko i kosztuje mniej, niż korzystanie z usług zwykłej poczty. Modem może też być używany jako faks lub automatyczna sekretarka. Dzięki niemu zyskujemy niemal nieograniczony dostęp do bezpłatnego oprogramowania i wiele, wiele więcej.

Programy dla dzieci.

Edytory tekstu stwarzają doskonałą okazję, aby do komputera przyciągnąć również dzieci. Być może nie jest to tak oczywiste, lecz przede wszystkim edycja tekstu to obszar najbliższy ich zabawom i zajęciom szkolnym. A ponieważ dzieci są znacznie bardziej kreatywne, niż dorośli, postępując według zasady prób i błędów błyskawicznie opanują obsługę komputera.
Oczywiście wygląd profesjonalnych programów nie jest zbyt atrakcyjny dla dzieci - łatwo zauważyć, że zostały one zaprojektowane do pracy w biurze. Na szczęście istnieją też programy do pisania, przeznaczone specjalnie dla najmłodszych. Niezłym ich przykładem może być "Creative Writer" firmy Microsoft.


Creative Writer
Creative Writer to zabawny edytor tekstu, pomagający dzieciom szybko zapoznać się z zasadami pisania za pomocą komputera. Do podstawowego wyposażenia takiego programu należą narzędzia, dzięki którym szybko i łatwo można tworzyć małe gazetki, plakaty czy kartki z życzeniami. Do programu dołączany jest też zestaw obrazków, gotowe elementy zdobiące tekst oraz wymyślne obramowania. Ten prosty program potrafi momentami więcej niż jego profesjonalni bracia: pozwala na łatwe obracanie tekstu, dodawanie do niego cienia i kolorowanie. Jego obsługa jest przy tym tak prosta, że na wyniki pracy nie trzeba długo czekać, a zastosowanie obrazkowego menu pozwala posługiwać się programem nawet bez znajomości języka angielskiego.
Choć na to nie wygląda, Creative Writer jest normalnym programem dla Windows, posiadającym pasek menu, pasek narzędzi i okna. Cały trik polega na tym, że wszystkie funkcje ukryte są pod obrazkami, a nie opcjami menu. Po starcie programu trafiamy do budynku o kilku piętrach - na pierwszym znajduje się warsztat edytorski, z którego droga prowadzi do okna umożliwiającego wprowadzanie tekstu. Zkolei na trzecim usytuowana jest pracownia projektanta, w której mamy kilku asystentów odpowiedzialnych za tworzenie plakatów, kart i małych gazetek. Na poddaszu znajduje się pomieszczenie dla naszych pomysłów - tu dziecko może wprowadzać w życie własne projekty, opierająć się na możliwościach oferowanych przez program.
Obszar roboczy Creative Writera przypomina raczej książeczkę do malowania - aż mieni się od kolorów, a przy każdym kliknięciu myszą generowany jest odpowiedni dźwięk. Za poszczególnymi obrazkami kryją się jednak zwyczajne funkcje doskonałego edytora tekstu. Za pomocą poleceń opcji Akapit możemy np. wybrać odpowiedni rodzaj i stopień pisma, określić wyrównanie tekstu i wiele, wiele więcej. Mniejsze symbole wskazują z kolei na działanie poszczególnych poleceń. Tak jak w profesjonalnym edytorze tekstu, także i tu możemy podzielić tekst na kilka szpalt, określić szerokość marginesów i ustawić automatyczne numerowanie stron. Oczywiście nie brakuje tu i podglądu strony.


Nauka na wesoło
Dorosłym program ten wyda się z pewnością mało poważny. Ale przecież przede wszystkim chodzi o to, by w trakcie nauki dzieci również się bawiły. Dzięki temu właśnie "bez bólu" poznają zasady edycji tekstu przy użyciu komputera. A komu nie przeszkadza kolorowy interfejs użytkownika - sam może spróbować, łatwo się przekonując, że wiele z czynności wykona w programie Creative Writer znacznie szybciej, niż za pomocą profesjonalnego oprogramowania.


Co jest potrzebne
Wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z dobrą zabawą, musimy się liczyć z takimi samymi wymaganiami sprzętowymi, jakie stawiają najbardziej profesjonalne programy komercyjne. Bogata grafika i dźwięk stanowią wyzwanie dla każdego komputera. W tym przypadku nie wygląda to jednak tak strasznie: jeśli Windows działa bez zarzutu, również i żaden z programów tego typu nie powienien stwarzać jakichkolwiek problemów.


Multimedia w pokoju dziecięcym
Programy do obróbki tekstu stają się atrakcyjne dopiero dzięki oprawie dźwiękowej. Krótkie melodyjki, odgrywane po jednym kliknięciu myszą, są naturalnie słyszalne tylko wtedy, gdy w komputerze mamy kartę dźwiękową. Jeśli z komputera korzystają nasze dzieci - zdecydowanie powinniśmy ją dokupić - używają ją również i inne programy dla najmłodszych. Nie zaszkodzi też zaopatrzyć się w napęd CD-ROM, ponieważ programy dla dzieci są raczej dość obszerne i rzadko są sprzedawane na dyskietkach.

Grafika w tekście.

Dzisiejsze edytory tekstu oferują tyle możliwości, że szkoda byłoby wykorzystywać je wyłącznie do pisania listów. Poniżej postaram się pokazać, jak z tekstem łączyć grafikę i tabele. Proste rysunki możemy wykonać za pomocą samego edytora - do tworzenia bardziej profesjonalnych trzeba się jednak zaopatrzyć w odpowiedni program graficzny.


Import grafiki
Polecenie Wklej z menu Edycja służy nie tylko do wstawiania tekstu, ale i grafiki. Umieszczanie w dokumencie grafiki lub innych obiektów, znajdujących się na twardym dysku czy na dyskietce, nazywamy importowaniem. Grafika zapisywana jest w specjalnych formatach plików. Najczęściej nie stanowi to problemu - nasz edytor tekstu poradzi sobie z odczytaniem najpopularniejszych formatów graficznych.
Każdy edytor tekstu potrafi odczytac pliki graficzne w formacie BMP, PCX oraz TIF. Lepsze importują również grafikę zapisaną w mniej znanych formatach. Jeśli tworzymy grafikę za pomocą własnego programu graficznego, zapisujemy ją zawsze w formacie, który potrafi wczytać używany przez nas edytor tekstu.


Ramki
Edytory tekstu wyposażone w zaawansowane funkcje układu strony pozwalają najpierw umieścić w tekście ramkę, w której później znajdzie się importowana grafika. Jeśli chcemy pracować w taki sposób, dobrze jest zmienić widok na Układ strony, ponieważ przy podglądzie Normalny pozycja ramki nie będzie prawidłowa. W celu wstawienia ramki z menu Wstaw wybieramy polecenie Ramka, po czym naciskamy lewy przycisk myszy i przytrzymując go, kreślimy zarys ramki. Tekst zostanie "wyparty" przez ramkę, to znaczy będzie ją od zewnątrz oblewał. Następnie zaznaczamy ramkę klikając ją i wybieramy opcję Rysunek z menu Wstaw. Oczywiście w ramkach możemy też umieszczać tekst, co jest przydatne w wypadku tytułów i fragmentów tekstu, które chcemy umieścić osobno na stronie.


Dopasowanie grafiki
Po wstawieniu obrazka do ramki, można dopasować jego rozmiar. Gdy klikniemy obrazek, przy krawędziach ramki pojawią się czarne kwadraciki, tak zwane uchwyty zmiany rozmiaru. Klikamy któryś z narożnych kwadracików i przytrzymując lewy przycisk przesuwamy go, co pozwala proporcjonalnie zwiększać lub zmniejszać rozmiary rysunku. Chcąc uwidocznić tylko fragment obrazka, można go również przycinać. Wystarczy tylko przesunąć uchwyty zmiany rozmiaru do środka rysunku przy wciśniętym klawiszu Shift.


OLE
OLE to skrót od "osadzanie i łączenie obiektów" (po angielsku: Object Linking and Embedding). Jest to specjalna technika importowania obiektów, w tym także grafiki. Jak sama nazwa wskazuje, OLE tworzy połączenie między danym obiektem, np. rysunkiem, a dokumentem. Przy pracy z OLE w dokumencie umieszczany jest sam obiekt lub tylko odsyłacz do niego (ikona). Ikona ta symbolizuje połączenie z programem, w którym dany obiekt został utworzony. Dwukrotne kliknięcie ikony powoduje uruchomienie tego programu i otwarcie w nim obiektu.
Kiedy jakiś obiekt umieścimy w dokumencie za pomocą OLE, możemy go również modyfikować poza tym dokumentem. Mechanizm OLE zatroszczy się przy tym, aby w dokumencie znalazła się zaktualizowana wersja obiektu. Ma to sens np. wtedy, gdy w dokumencie tekstowym umieścimy tabelę, którą co jakiś czas zmieniamy w jej programie źródłowym - arkuszu kalkulacyjnym. Kiedy otworzymy dokument tekstowy, tabela zostanie automatycznie zaktualizowana.


Dokumenty multimedialne
Oprócz grafiki i tabel w dokumentach możemy umieszczać i inne obiekty, np. krótkie ścieżki dźwiękowe lub animacje. Oczywiście dźwięków nie da się wydrukować, lecz przecież nie każdy dokument musi być drukowany. Może on służyć do odczytu (i odsłuchu) wyłącznie na ekranie monitora (i głośnikach komputera). W takiej formie może być znacznie ciekawszy, niż jako wydruk na papierze. Do odtwarzania sekwencji wideo i ścieżek dźwiękowych konieczny jest jednak komputer multimedialny. Aby w dokumencie umieścić efekty multimedialne, możemy skorzystać w menu Wstaw z opcji Obiekt lub wybrać z menu Edycja pozycję Wklej. W obu przypadkach uruchamiany jest Odtwarzacz, w którym otwieramy wybrany plik i poprzez opcję Kopiuj obiekt z menu Edycja zapisujemy jego kopię w Schowku. Na koniec wracamy do edytora tekstu i umieszczamym w nim skopiowany obiekt. W tekście pojawi się ikona lub ramka, która będzie go reprezentować. Do odtworzenia obiektu wystarczy dwukrotne kliknięcie myszą.


Cliparty
Jeśli w dokumencie zechcemy umieścić obrazek, wcale nie musimy go sami tworzyć. Na rynku dostępne są całe zestawy zdjęć i rysunków, rozprowadzanych na dyskietkach i dyskach CD-ROM, którymi możemy ozdabiać nasze teksty. Na jednym CD-ROM-ie znajduje się często kilka tysięcy takich rysunków, nazywanych clipartami. Oprócz niewielkich obrazków oferowane są też kolorowe fotografie z różnych dziedzin - od ujęć przestrzeni kosmicznej, po zjęcia z głębin mórz i oceanów. CD-ROM-y zawierające kolekcje fotografii nie są przeważnie drogie, a oferują mnóstwo nowych możliwości graficznych.


Importujemy własne obrazki
W dokumentach możemy umieszczać również własne obrazki - jednak pod warunkiem, że najpierw je zeskanujemy. Jeśli planujemy na dobre zabrać się za obróbkę własnych zdjęć, powinniśmy zaopatrzyć się w skaner. Jeśli nie, pozostaje zlecenei zeskanowania zdjęć firmie świadczącej usługi DTP, która zwróci je nam w postaci plików zapisanych na dyskietce lub CD-ROM-ie.
Uwaga: zdjęcia w prasie i książkach chronione są prawem autorskim. Bez zgody wydawcy lub autora zabronione jest ich kopiowanie i dalsze wykorzystanie w celach komercyjnych.

Narzędzia dodatkowe.

Nowoczesne edytory tekstu są wyposażone w dodatkowe funkcje, takie jak moduł sprawdzający pisownię, dzielenie wyrazów oraz słownik synonimów - tak zwany tezaurus. Narzędzia te znacznie ułatwiają pracę i pomagają przy pisaniu poprawnych językowo tekstów.


Sprawdzanie pisowni
Nieraz zdarzy się, że podczas pisania pomylimy klawisze, wcale tego nie zauważając. Po napisaniu tekstu dobrze jest więc sprawdzic jego pisownię. Odpowiednie narzędzie znajdziemy w menu Narzędzia/Pisownia. Porównuje ono każde słowo naszego tekstu z własną listą wyrazów. Jeśli natknie się na słowo napisane błędnie, wyświetli listę propozycji zmiany, którą powinniśmy przejrzec przed dokonaniem korekty.
Oczywiście żaden słownik nie jest doskonały, dlatego czasem praca z nim może byc nieco uciążliwa. Jeśli w tekście kilkakrotnie wystąpiło nazwisko "Kowalski", słownik nie znajdzie go na swojej liście. Możemy jednak dodac ten wyraz do listy słownika, aby w przyszłości był uznawany za poprawny ortograficznie. Jeśli nie będziemy wiedziec, jak napisac dane słowo, wystarczy je zaznaczyc myszką i wywołac funkcję sprawdzającą pisownię.
Wskazówka: pod opcją Narzędzia/Autokorekta znajduje się lista najbardziej typowych pomyłek popełnianych podczas pisania, które możemy kazac programowi korygowac automatycznie, czyli w trakcie pisania. W przypadku gdy na początku słowa wpiszemy dwie duże litery, program zamieni drugą z nich na małą. Opcje Autokorekty możemy zmieniac, aby określic, które błędy mają byc poprawiane, a które nie.


Dzielenie wyrazów
Jeśli jakieś słowo nie mieści się w wierszu, program automatycznie przenosi je do kolejnej linijki. W ten sposób niektóre wiersze są znacznie krótsze od innych, zwłaszcza wtedy, gdy tekst jest wyrównywany lewostronnie lub użyto dużej czcionki. W takim przypadku trzeba skorzystac z modułu dzielenia wyrazów. Wybieramy z menu polecenie Narzędzia/Dzielenie wyrazów, a w wyświetlonym okienku przycisk Ręcznie. Dzięki temu będziemy mogli pozbyc się błędnych propozycji programu. Wyrazy dzielimy dopiero w momencie, kiedy tekst jest już skończony.
Wskazówka: nigdy nie dzielimy wyrazów samodzielnie za pomocą znaku łącznika (-), który pozostałby później w danym miejscu słowa. Po skasowaniu fragmentu dokumentu może bowiem nastąpic przesunięcie pozostałych wyrazów w tekście. Wówczas wstawione znaki dzielenia byłyby widoczne w środku wiersza, a więc musielibyśmy usuwac je ręcznie, ponieważ automatycznie zostaną skasowane jedynie prawdziwe znaki podziału wstawiane przez program.


Odpowiednie słowo
Czasem zdarza się, że musimy użyc danego słowa po raz kolejny z rzędu. Wówczas z pomocą może przyjśc tezaurus. Oferuje on listę synonimów, za pomocą których pozbędziemy się niepożądanych powtórzeń w tekście. Wówczas zaznaczamy dane słowo i wybieramy opcję Narzędzia/Tezaurus. Jeśli któryś z wyświetlonych synonimów uznamy za odpowiedni dwukrotnie go klikamy, a program wstawi go w miejsce uprzednio zaznaczonego słowa. Trzeba tylko dostosowac końcówkę zgodnie z zasadami gramatyki.

Listy i koperty.

Edytor tekstu może między innymi posłużyc do zaprojektowania układu strony dla listów. Dla listów używa się papieru o znormalizowanej wielkości A4 (210x297 mm). Dla koperty wybieramy oddzielny rozmiar poprzez opcję Plik/Ustawienia strony/Rozmiar papieru, gdzie znajdziemy kilka standardowych formatów.
Możemy też postąpic inaczej: dane adresata usytuujemy w takim miejscu, aby można było użyc koperty z okienkiem. Wówczas jednak będziemy musieli dwukrotnie podawac dane nadawcy.


- dla danych nadawcy używamy innej czcionki niż dla tekstu głównego, np. Arial 12 punktów;

- adres zwrotny nadawcy musi znajdowac się co najmniej 5 cm od górnej krawędzi pisma, z prawej strony. stosujemy małą czcionkę (Arial, 8 pt). adres będzie widoczny w okienku koperty;

- cay adres odbiorcy otaczamy ramką. wysokośc czcionki kodu pocztowego i nazwy miasta można nieco zwiększyc oraz pogrubic dla polepszenia czytelności;

- dla imienia i nazwiska odbiorcy używamy nieco większego fontu (Arial, 14 punktów);

- w pismach oficjalnych podajemy wiersz z tematem, którego list dotyczy. czcionka ma wielkośc 14 punktów, zastosowano obramowanie 1,5 pt bez pionowych krawędzi;

- w pierwszych wierszach akapitów tekstu listu stosujemy wcięcie równe 0,6 cm, odstęp przed akapitem 6 pt i wyrównanie lewostronne. najczęściej używaną czcionką jest Times New Roman CE o wysokości 12 punktów;

- pomiędzy tekstem listu a zwrotem grzecznościowym pozostawimy nieco miejsca;

- szerokośc marginesów bocznych: lewego 3 cm (daje to możliwośc wpięcia listu do segregatora), prawego 1,5 cm.

Układ strony.

Edytory pozwalają wyświetla wpisany tekst na kilka sposobów. W menu Widok mamy do dyspozycji m.in. opcje Normalny i Układ strony. Wprowadzanie tekstu odbywa się zazwyczaj przy normalnym podglądzie, jeśli jednak dzielimy stronę na kolumny lub wstawiamy grafikę warto przełączyc się do podglądu Układ strony. Poszczególne strony są wtedy wyświetlane dokładnie tak jak będą wyglądały na wydruku. Przed drukowaniem warto też wybrac polecenie Plik/Podgląd wydruku. Wszystkie strony są wówczas przezentowane w całości, dzięki czemu łatwiej jest skontrolowac ich ogólny układ.


Marginesy
Na pasku formatowania znajdują się przyciski czterech różnych typów wyrównania tekstu: do lewej, wyśrodkowanego, do prawej i wyrównanego obustronnie. Efekt działania każdego z nich możemy rozpoznac po symbolach na przyciskach. W większości listów tekst wyrównany obustronnie. W takim przypadku edytor tekstu przelicza, ile słów zmieści się w jednym wierszu, po czym uzupełnia powstałe luki rozciągając wyrazy znajdujące się w wierszu, aby długośc linii była zawsze taka sama.
Tytuły są na ogół wyśrodkowane. Dzięki temu zostają zachowane równe odstępy od lewego i prawego marginesu. Nieco bardziej wyszukane i rzadziej spotykane jest wyrównanie prawostronne.


Tabulatory i wcięcia
Tabulatorów używa się do przesuwania początku wiersza w prawo. Za ich pomocą tworzone są też tabelki. Po naciśnięciu klawisza Tab kursor przeskakuje w prawo do kolejnego zdefiniowanego miejsca w linii. Zmieniając ustawienia domyślne możemy modyfikowac położenia tabulatorów.
Wcięcia pierwszego wiersza każdego akapitu znacznie zwiększają czytelnośc tekstu. Zamiast tabulatorów używany jest do tego specjalny parametr. Jego wartośc określa się przez wybranie z menu polecenia Format/Akapit. Po jego ustawieniu wszystkie kolejne akapity będą rozpoczynac się takim samym wcięciem.


Zachowaj odstęp
Tekst, którego wiersze nie są od siebie odpowiednio oddzielone, sprawia wrażenie zbyt ściśniętego i mało przejrzystego. Efekt będzie znacznie lepszy po ustawieniu odstępów między liniami na 1,5 wiersza. Po nadaniu odstępu równego 2,5 wiersza przejrzystośc wzrośnie jeszcze bardziej, chociaż zmniejszy się liczba wierszy na stronie. Modyfikacja odstępu następuje po wybraniu menu Format/Akapit/Odstępy między wierszami. Dodatkowo możemy zmienic odstęp miedzy literami, przez co wyrazy będą wyglądały jako "węższe" lub "szersze". W tym celu posługujemy się menu Format/Czcionka/Odstępy między znakami/Odstępy.


Ile kolumn?
Listy piszemy zazwyczaj w jednej kolumnie, aby kolejne wiersze rozciągały się na całą szerokośc strony. W prasie najczęściej spotyka się układ wielokolumnowy. Taki układ możemy również ustawic w naszym edytorze. Do tego celu wybieramy polecenie Format/Kolumny. Następnie określamy liczbę kolumn i ich szerokośc. Wpisujemy tekst nie troszcząc się o układ strony - tym zajmie się program. Tekst będzie rozpoczynał się od lewej kolumny, a kiedy dobiegnie ona końca, przeniesie się do kolejnej. Po zapełnieniu bieżącej strony nastąpi przejście do następnej o identycznym układzie.


Nowa strona
Edytory automatycznie rozpoznają, że dana strona wypełniła się tekstem i rozpoczynają stronę następną. Czasem zależy nam jednak na wcześniejszym przejściu do kolejnej strony, np. po zakończeniu rozdziału. Pomocą służy funkcja Wstaw/Znak podziału/Strony.


Pola
Pól używamy wtedy, gdy chcemy, by w tekście umieszczona została określona informacja, np. numer strony lub dzisiejsza data. Zaletą pól jest fakt, iż są one automatycznie aktualizowane, jak ma to miejsce w przypadku daty. Po wybraniu opcji Wstaw/Pole zostanie wyświetlona pełna lista dostępnych pól.


Tabele
Większośc edytorów tekstu pozwala tworzyc tabele. Poszczególne pola tabeli są nazywane komórkami. W tabelach zazwyczaj umieszczamy liczby, które następnie możemy sumowac lub przeliczac w inny sposób.


Nagłówek i stopka
Nagłówek i stopka to specjalne obszary u góry i u dołu strony. Umieszczane są w nich różne informacje, jak np. tytuł bieżącego rozdziału powtarzany na kolejnych stronach. Służą one szybszej orientacji w przypaku bardziej złożonych publikacji. W Wordzie wykorzystujemy funkcję Widok/Nagłówek i stopka.


Zachowywanie szablonu
Wszystkie elementy formatowania, jak rodzaj pisma, jego wysokośc, odstępy między wierszami, wcięcia itp. można zachowac w formie szablonu. W ten sam sposób można zapisa rozmiar papieru oraz ustawienia dotyczące marginesów.
Utworzenie szablonu ma sens wówczas, gdy regularnie tworzymy dokumenty posiadające taki sam układ strony. Posiadając szablon z gotowymi formatami unikniemy ich powtórnego definiowania w nowym dokumencie. Gotowy szablon zapisujemy na dysku w folderze "SZABLONY". Chcąc utworzyc nowy dokument na bazie wybranego szablonu wybieramy opcję Plik/Nowy i klikamy ikonę właściwego szablonu. Tekst w dokumencie będzie formatowany automatycznie.


Makra
Nowoczesne edytory tekstu są wyposażone we własny język programowania. Za jego pomocą tworzone są tak zwane makra, czyli niewielkie programy, które automatycznie wykonują szereg instrukcji.
Makra mogą zaoszczędzic mnóstwo czasu i wysiłku. Jeśli chcemy zapisac na dyskietce kopię dokumentu, który najpierw zachowujemy na dysku twardym, dobrze jest utworzyc makro. Automatycznie wywoła ono funkcje zapisu zbioru na odpowiednich napędach bez potrzeby uruchamiania przez nas kolejnych pozycji menu.
Proste makra najlepiej tworzy się za pomocą rejestratora makr. Znajduje się on w menu Narzędzia/Makro/Zarejestruj. Po jego uruchomieniu zostaną zarejestrowane wszystkie wykonane przez nas operacje. Zapamiętany ciąg instrukcji możemy później wykonac po kilku kliknięciach myszą.
Makra mogą też składac się z bardziej złożonych ciągów procedur, nawet z użyciem instrukcji charakterystycznych dla profesjonalnych języków programowania. Możliwe jest np. budowanie własnych okien dialogowych służących do komunikacji pomiędzy programem a użytkownikiem.
W takim przypadku wymagana jest jednak bardzo dobra znajomośc języka tworzenia makr.

rodzaje pisma.

Obszar roboczy wszystkich edytorów tekstowych dla Windows jest oparty na standardzie WYSIWYG (What You See Is What You Get). Oznacza to, że rezultat na wydruku dokładnie odpowiada temu, co widać na ekranie monitora. Jeśli więc zmienimy rodzaj lub rozmiar pisma, zmieni się także wygląd tekstu na ekranie. Na monitorze będą też widoczne podkreślenia, pogrubienia i kursywa. Dzięki temu możemy natychmiast zorientować się, jak nasz dokument będzie wyglądał na papierze. Wcześniej nie było to tak oczywiste: w edytorach starszego typu były wyświetlane jedynie znaki przypominające pismo maszyny do pisania. Nigdy nie było wiadomo, jak naprawdę zostanie wydrukowany nasz tekst.


Rodzaje pisma
Wygląd liter i innych znaków drukarskich jest uzależniony od zastosowanego rodzaju pisma. W Windows różne rodzaje pisma sa zapisywane w postaci plików czcionek na twardym dysku. Tak więc w momencie zakupu edytora tekstu w komputerze mamy ich już kilka: Times New Roman, Courier oraz Arial. W listach i innych podobnych dokumentach używa się najczęściej tylko jednego kroju pisma. Jeśli jednak chcemy mocniej zaakcentować wybrany fragment tekstu, możemy nieco poeksperymentować i wypróbować kilka różnych czcionek.


Wielkość czcionki
Rozmiar litery bądź innego znaku mierzony jest w punktach. Jednostka ta odpowiada 1/72 cala i stosuje się ją m.in. przy składzie drukarskim. Wielkość czcionki niniejszego tekstu wynosi 10 punktów, natomiast inicjał na początku strony ma 55 punktów. Pamiętajmy więc o tym, aby nasz tekst był zawsze odpowiednio czytelny.


Wyróżnianie tekstu
Pojedyncze słowa lub zdania możemy wyróżniać przez pochylenie (tzw. kursywa), pogrubienie lub podkreślenie. Przed wpisaniem tekstu, który chcemy wyróżnić, klikamy na pasku narzędzi formatowania odpowiedni przycisk: B, I lub podkreślone U. Od tej pory wpisywany tekst będzie wyróżniony w wybrany sposób. Aby z kolei sformatować tekst napisany wcześniej wystarczy go zaznaczyć, a następnie kliknąć jeden z opisanych przycisków.


Czcionkowy zawrót głowy
Dodatkowe zestawy czcionek, czyli rodzajów pisma, oferowane są często jako free- lub shareware na dyskietkach bądź płytach CD-ROM. Dyskietki takie mogą być też dostarczane z programami. Dla próby można skopiować kilka czcionek na dysk twardy i zainstalować w Windows. Pamiętajmy, że zajmują one miejsce na dysku, a po zainstalowaniu - również w pamięci operacyjnej. Stąd w Windows powinniśmy zachować tylko te czcionki, których rzeczywiście potrzebujemy.


Mniej znaczy lepiej.
Możemy używać tylu rodzajów pisma, ilu tylko chcemy. Pamiętajmy jednak, że na jednej stronie czy w jednym dokumencie nie powinno się ich znaleźć zbyt wiele. Dla tekstu głównego należy wybrać najczęściej spotykany rodzaj pisma. Wodze fantazji możemy nieco popuścić przy formatowaniu nagłówków.


99 procent WYSIWYG.
Obraz wyświetlany na ekranie w trybie WYSIWYG nie jest idealnie zgodny z tym, co otrzymujemy na wydruku. Wiąże się to z faktem, iż inne pliki czcionek są używane podczas wyświetlania na ekranie, a inne podczas drukowania. Choć producenci dokładają wszelkich starań, by obie wersje były identyczne, to jednak zawsze pozostają pewne różnice. W większości przypadków sami nie będziemy w stanie ich zauważyć, lecz od czasu do czasu tekst na wydruku będzie nieco dłuższy lub krótszy niż na ekranie, np. nie zmieści się ostatnia linia na stronie. Stąd przy bardziej złożonym układzie strony zaleca się wykonanie wydruku próbnego, dzięki któremu przekonamy się, czy będą konieczne jakieś drobne poprawki związane z formatowaniem.


Inne języki
Zestawy czcionek z oznaczeniem CE (Central European) posiadają polskie znaki narodowe. W innych najczęściej ich brakuje, ponieważ zawierają one litery języków zachodnioeuropejskich. W każdym zestawie znajdują się natomiast wszystkie znaki łacińskie, które mamy na klawiaturze.
Nie wszystkie zestawy składają się z liter. Jeśli rozwiniemy listę czcionek na pasku Formatowanie i wybierzemy pozycję o nazwie "Wingdings", przekonamy się, że zestaw ten skada się z szeregu symboli, z których również można zrobić użytek.